複製鏈接
請複製以下鏈接發送給好友

豬籠草屬

鎖定
豬籠草屬(學名:Nepenthes L.)為石竹目、豬籠草科下級分類。下級共有197個物種。
草本,有時多少木質,直立、攀緣或平卧。葉互生,無柄或具柄,葉具葉柄、葉片、卷鬚、瓶狀體和瓶蓋五部分。花整齊,上位,單性異株;總狀花序或圓錐花序。花被片4-3,開展,覆瓦狀排列,腹面有腺體和蜜腺;雄花具雄蕊24-4枚;花絲合生成柱,花葯於花柱頂聚生成一頭狀體,外向縱裂;雌花雌蕊由4-3心皮組成;子房卵形、長圓球形或四稜柱形,4-3室,胚珠多數,花柱極短或缺,柱頭盤狀,4-3裂。蒴果。種子多數,絲狀,胚乳肉質,胚直立。
中文名
豬籠草屬 [4] 
拉丁學名
Nepenthes L. [4] 
植物界
被子植物門
木蘭綱 [4] 
石竹目 [4] 
豬籠草科
豬籠草屬
亞    綱
薔薇亞綱 [4] 
超    目
石竹超目 [4] 
分佈區域
亞洲非洲大洋洲 [6] 
命名者及年代
卡爾·馮·林奈(1753) [6] 

豬籠草屬學名來歷

豬籠草的拉丁名Nepenthes.林奈於1753年起的 [5]  。其來源於古希臘詩人荷馬的史詩《奧德賽》,在這部史詩中,海倫在葡萄酒中摻入了一種名叫Nepenthe的麻醉藥,使飲用這種酒的男人忘卻苦惱和憂愁。而當時正巧一些已知的豬籠草的瓶狀捕蟲器的形狀,與古希臘人飲酒用的牛角杯很相似。於是林奈便富於聯想的將這種荷馬史詩中使人失去記憶的麻醉藥的名字給了豬籠草屬。 [1] 

豬籠草屬形態特徵

葉: 葉互生,無柄或具柄,葉具葉柄、葉片、卷鬚、瓶狀體和瓶蓋五部分。葉片呈長橢圓形,長10cm~25cm,寬4cm~8cm。葉的構 造複雜,分葉柄,葉身和卷鬚,葉片的頂端連接著向下彎曲的卷鬚,卷鬚尾部擴大並反捲形成瓶狀,即為捕蟲囊。
花: 花整齊,上位,單性異株;總狀花序或圓錐花序。花被片4-3,開展,覆瓦狀排列,腹面有腺體和蜜腺;雄花具雄蕊24-4枚 [2]  ;花絲合生成柱,花葯於花柱頂聚生成一頭狀體,外向縱裂;雌花雌蕊由4-3心皮組成。
雄花:雄花有四枚萼片,呈橢圓形或長圓形,長5cm~7cm,雄蕊的花絲合生成管狀,花葯集生成圓球型。 雌花:雌花的萼片較小,雌蕊呈橢圓形,黑色,密生濃毛,豬籠草果實成熟時,開裂為4個果瓣,深褐色,長1.5cm~3cm,內面有很多絲狀的種子。
果: 蒴果。種子多數,絲狀,胚乳肉質,胚直立。
莖株:豬籠草在自然界常常平卧生長,莖株一般不超過1m,但是不同 的品種也有超過3m的。
捕蟲囊:豬籠草的捕蟲囊長12cm~16cm,寬2cm~4cm,籠色以綠色 為主,有褐色或紅色的斑點和條紋頂端有囊蓋。囊蓋卵圓形或橢圓狀卵形,長2.5cm~3.5cm。捕蟲囊小的時候,囊蓋是密封的,成長時囊蓋才打開,只有一處與囊口相接。而且打開後不再隨意閉合。
豬籠草屬-豬籠草(圖2) 豬籠草屬-豬籠草(圖2)

豬籠草屬生長環境

豬籠草屬植物種類繁多,大多數生長在印度洋羣島、馬達加斯加斯里蘭卡印度尼西亞等潮濕熱帶森林裏,中國海南廣東雲南等省也有這種植物。喜温暖、濕潤和半陰環境。不耐寒,怕乾燥和強光。生長適温為25~30℃,3月至9月為21~30℃,9月至翌年3月為18~24℃。冬季温度須不低於16℃,15℃以下植株停止生長,10℃以下温度,葉片邊緣遭受凍害。 [3] 

豬籠草屬分佈範圍

豬籠草屬亞洲

中國(廣東 [4] 海南 [6]  )、印度、孟加拉、馬來西亞、印度尼西亞、文萊、柬埔寨、老撾、緬甸、菲律賓、斯里蘭卡、泰國、越南 [6] 

豬籠草屬非洲

馬達加斯加、塞舌爾 [6] 

豬籠草屬大洋洲

澳大利亞、法國(新喀里多尼亞)、巴布亞新幾內亞 [6] 

豬籠草屬捕食方法

豬籠草的捕蟲囊內有蜜腺能分泌蜜汁引誘昆蟲,昆蟲進入捕蟲囊後,囊蓋並不像人們想象的那樣合上,但是捕蟲囊的囊口內側囊壁很光滑,所以能防止昆蟲爬出。囊中經常有半囊水。水過多時,卷鬚無法承重還會自動傾斜倒去一部分水。因為如果囊內盛滿水,昆蟲掉在水裏後就容易逃出。捕蟲囊下半部的內側囊壁稍厚,並有很多消化腺,這些腺體泌出稍帶黏性的消化液儲存在囊底。消化液呈酸性,具有消化昆蟲的能力。事實上囊蓋一定是打開的,囊蓋的主要用途是引誘昆蟲,因為囊蓋的內壁也有很多蜜腺。掉進囊內的昆蟲多數是螞蟻,也有一些會飛的昆蟲如野蠅和蚊等。

豬籠草屬下級物種

Nepenthes abalata Jebb & Cheek
Nepenthes abgracilis Jebb & Cheek
Nepenthes adnata Tamin & M.Hotta ex Schlauer
Nepenthes adrianii Bartoro & Wartono
Nepenthes aenigma H.Nuytemans, W.Suarez & Calaramo
Nepenthes alata Blanco
Nepenthes alba Ridl.
Nepenthes albomarginata W.Lobb ex Lindl.
Nepenthes alfredoi Amoroso & Lagunday
Nepenthes alzapan Jebb & Cheek
Nepenthes ampullaria Jack
Nepenthes andamana M.Catal.
Nepenthes angasanensis Maulder, D.Schub., B.R.Salmon & B.Quinn
Nepenthes appendiculata Chi.C.Lee, Bourke, Rembold, W.Taylor & S.T.Yeo
Nepenthes argentii Jebb & Cheek
Nepenthes aristolochioides Jebb & Cheek
Nepenthes armin Jebb & Cheek
Nepenthes attenboroughii A.S.Rob., S.McPherson & V.B.Heinrich
Nepenthes barcelonae Tandang & Cheek
Nepenthes beccariana Macfarl.
Nepenthes bellii K.Kondo
Nepenthes benstonei C.Clarke
Nepenthes berbulu H.L.Tan, G.Lim, Mey, Golos, Wistuba, S.McPherson & A.S.Rob.
Nepenthes biak Jebb & Cheek
Nepenthes bicalcarata Hook.f.
Nepenthes bokorensis Mey
Nepenthes bongso Korth.
Nepenthes boschiana Korth.
Nepenthes bracteosa Suran. & Nuanlaong
Nepenthes burbidgei Hook.f. ex Burb.
Nepenthes burkei H.J.Veitch ex Mast.
Nepenthes cabanae Lagunday & Amoroso
Nepenthes calcicola Gary W.Wilson, S.Venter & Damas
Nepenthes campanulata Sh.Kurata
Nepenthes candalaga Lagunday & Amoroso
Nepenthes ceciliae Gronem., Coritico, Micheler, Marwinski, Acil & Amoroso
Nepenthes chang M.Catal.
Nepenthes chaniana C.Clarke, Chi C.Lee & S.McPherson
Nepenthes cid Jebb & Cheek
Nepenthes clipeata Danser
Nepenthes copelandii Merr. ex Macfarl.
Nepenthes cornuta Marwinski, Coritico, Wistuba, Micheler, Gronem., Gieray & Amoroso
Nepenthes dactylifera A.S.Rob., Golos, S.McPherson & Barer
Nepenthes danseri Jebb & Cheek
Nepenthes deaniana Macfarl.
Nepenthes densiflora Danser
Nepenthes diabolica A.Bianchi, Chi.C.Lee, Golos, Mey, M.Mansur & A.S.Rob.
Nepenthes diatas Jebb & Cheek
Nepenthes distillatoria L.
Nepenthes domei M.N.Faizal, A.Amin & Latiff
Nepenthes dubia Danser
Nepenthes edwardsiana H.Low ex Hook.f.
Nepenthes ephippiata Danser
Nepenthes epiphytica A.S.Rob., Nerz & Wistuba
Nepenthes erucoides A.S.Rob. & S.G.Zamudio
Nepenthes eustachya Miq.
Nepenthes extincta Jebb & Cheek
Nepenthes eymae Sh.Kurata
Nepenthes faizaliana J.H.Adam & Wilcock
Nepenthes flava Wistuba, Nerz & A.Fleischm.
Nepenthes fractiflexa Golos, A.S.Rob. & Barer
Nepenthes fusca Danser
Nepenthes gantungensis S.McPherson, Cervancia, Chi C.Lee, Jaunzems, Mey & A.S.Rob.
Nepenthes glabrata J.R.Turnbull & A.T.Middleton
Nepenthes glandulifera Chi C.Lee
Nepenthes graciliflora Elmer
Nepenthes gracilis Korth.
Nepenthes gracillima Ridl.
Nepenthes gymnamphora Reinw. ex Nees
Nepenthes halmahera Cheek
Nepenthes hamata J.R.Turnbull & A.T.Middleton
Nepenthes hamiguitanensis Gronem., Wistuba, V.B.Heinrich, S.McPherson, Mey & Amoroso
Nepenthes harauensis Hernawati, Satria & Chi.C.Lee
Nepenthes hemsleyana Macfarl.
Nepenthes hirsuta Hook.f.
Nepenthes hirtella Suran. & Nuanlaong
Nepenthes hispida Beck
Nepenthes holdenii Mey
Nepenthes hurrelliana Cheek & A.Lamb
Nepenthes inermis Danser
Nepenthes insignis Danser
Nepenthes izumiae Troy Davis, C.Clarke & Tamin
Nepenthes jacquelineae C.Clarke, Troy Davis & Tamin
Nepenthes jamban Chi C.Lee, Hernawati & Akhriadi
Nepenthes justinae Gronem., Wistuba, Mey & Amoroso
Nepenthes kampotiana Lecomte
Nepenthes kerrii Catal. & Kruetr.
Nepenthes khasiana Hook.f.
Nepenthes kitanglad Jebb & Cheek
Nepenthes klossii Ridl.
Nepenthes kongkandana M.Catal. & Kruetr.
Nepenthes krabiensis Nuanlaong, Onsanit, Chusangr. & Suran.
Nepenthes lamii Jebb & Cheek
Nepenthes latiffiana M.N.Faizal, A.Amin & Dome
Nepenthes lavicola Wistuba & Rischer
Nepenthes leonardoi S.McPherson, Bourke, Cervancia, Jaunzems & A.S.Rob.
Nepenthes leyte Jebb & Cheek
Nepenthes limiana Wistuba, Mey, Golos, S.McPherson & A.S.Rob.
Nepenthes lingulata Chi C.Lee, Hernawati & Akhriadi
Nepenthes longifolia Nerz & Wistuba
Nepenthes longiptera Victoriano
Nepenthes lowii Hook.f.
Nepenthes macfarlanei Hemsl.
Nepenthes macrophylla (Marabini) Jebb & Cheek
Nepenthes macrovulgaris J.R.Turnbull & A.T.Middleton
Nepenthes madagascariensis Poir.
Nepenthes malayensis A.Amin, M.N.Faizal & Dome
Nepenthes malimumuensis Lagunday, Acma, Cabana, N.Sabas & Amoroso
Nepenthes manobo Lagunday, Acma, Cabana, N.Sabas & Amoroso
Nepenthes mantalingajanensis Nerz & Wistuba
Nepenthes mapuluensis J.H.Adam & Wilcock
Nepenthes maryae Cheek & Jebb
Nepenthes masoalensis R.Schmid
Nepenthes maxima Reinw.
Nepenthes maximoides Cheek
Nepenthes merrilliana Macfarl.
Nepenthes micramphora V.B.Heinrich, S.McPherson, Gronem. & Amoroso
Nepenthes mikei B.R.Salmon & Maulder
Nepenthes mindanaoensis Sh.Kurata
Nepenthes mira Jebb & Cheek
Nepenthes mirabilis (Lour.) Druce
Nepenthes misoolensis Golos, S.McPherson, Primaldhi, Suska & Tjiasm.
Nepenthes mollis Danser
Nepenthes monticola A.S.Rob., Wistuba, Nerz, M.Mansur & S.McPherson
Nepenthes muluensis M.Hotta
Nepenthes murudensis Culham ex Jebb & Cheek
Nepenthes naga Akhriadi, Hernawati, Primaldhi & M.Hambali
Nepenthes nebularum G.Mansell & W.Suarez
Nepenthes negros Jebb & Cheek
Nepenthes neoguineensis Macfarl.
Nepenthes nigra Nerz, Wistuba, Chi.C.Lee, Bourke, U.Zimm. & S.McPherson
Nepenthes northiana Hook.f.
Nepenthes orbiculata M.Catal. & Kruetr.
Nepenthes ovata Nerz & Wistuba
Nepenthes palawanensis S.McPherson, Cervancia, Chi C.Lee, Jaunzems, Mey & A.S.Rob.
Nepenthes paniculata Danser
Nepenthes pantaronensis Gieray, Gronem., Wistuba, Marwinski, Micheler, Coritico & Amoroso
Nepenthes papuana Danser
Nepenthes parvula Gary W.Wilson & S.Venter
Nepenthes pectinata Danser
Nepenthes peltata Sh.Kurata
Nepenthes pervillei Blume
Nepenthes petiolata Danser
Nepenthes philippinensis Macfarl.
Nepenthes pilosa Danser
Nepenthes pitopangii Chi C.Lee, S.McPherson, Bourke & M.Mansur
Nepenthes platychila Chi C.Lee
Nepenthes pudica Dančák & Majeský
Nepenthes pulchra Gronem., S.McPherson, Coritico, Micheler, Marwinski & Amoroso
Nepenthes putaiguneung Al-Farishy, Metusala & Jebb
Nepenthes rafflesiana Jack
Nepenthes rajah Hook.f.
Nepenthes ramispina Ridl.
Nepenthes ramos Jebb & Cheek
Nepenthes reinwardtiana Miq.
Nepenthes rhombicaulis Sh.Kurata
Nepenthes rigidifolia Akhriadi, Hernawati & Tamin
Nepenthes robcantleyi Cheek
Nepenthes rosea M.Catal. & Kruetr.
Nepenthes rowaniae F.M.Bailey
Nepenthes samar Jebb & Cheek
Nepenthes sanguinea Lindl.
Nepenthes saranganiensis Sh.Kurata
Nepenthes sericea Golos, Wistuba, G.Lim, Mey, S.McPherson & A.S.Rob.
Nepenthes sibuyanensis Nerz
Nepenthes singalana Becc.
Nepenthes smilesii Hemsl.
Nepenthes spathulata Danser
Nepenthes spectabilis Danser
Nepenthes stenophylla Mast.
Nepenthes sumagaya Cheek
Nepenthes sumatrana (Miq.) Beck ex Tamin & M.Hotta
Nepenthes suratensis M.Catal.
Nepenthes surigaoensis Elmer
Nepenthes talaandig Gronem., Coritico, Wistuba, Micheler, Marwinski, Gieray & Amoroso
Nepenthes talangensis Nerz & Wistuba
Nepenthes taminii Akhriadi, Tjiasm., Primaldhi, M.Hambali, Golos & S.McPherson
Nepenthes tboli Jebb & Cheek
Nepenthes tenax C.Clarke & R.Kruger
Nepenthes tentaculata Hook.f.
Nepenthes thai Cheek
Nepenthes thorelii Lecomte
Nepenthes tobaica Danser
Nepenthes tomoriana Danser
Nepenthes treubiana Warb.
Nepenthes truncata Macfarl.
Nepenthes ultra Jebb & Cheek
Nepenthes ulukaliana A.S.Rob., Wistuba, Mey, Golos, G.Lim & S.McPherson
Nepenthes undulatifolia Nerz, Wistuba, U.Zimm., Chi.C.Lee, Pirade & Pitopang
Nepenthes veitchii Hook.f.
Nepenthes ventricosa Blanco
Nepenthes vieillardii Hook.f.
Nepenthes villosa Hook.f.
Nepenthes vogelii Schuit. & de Vogel
Nepenthes weda Cheek
Nepenthes zakriana (J.H.Adam & Wilcock) J.H.Adam & Hafiza
Nepenthes zygon Jebb & Cheek [6] 

豬籠草屬自然雜交種

Nepenthes × alisaputrana J.H.Adam & Wilcock
Nepenthes × cincta Mast.
Nepenthes × harryana Burb.
Nepenthes × hookeriana H.Low
Nepenthes × kinabaluensis Sh.Kurata
Nepenthes × neglecta Macfarl.
Nepenthes × pyriformis Sh.Kurata
Nepenthes × setiuensis A.Amin, M.N.Faizal & Dome
Nepenthes × trichocarpa Miq.
Nepenthes × trusmadiensis Marabini [6] 

豬籠草屬栽培品種

阿拉塔豬籠草 Nepenthes 'Alata'
阿魯卡西豬籠草 Nepenthes 'Alocasia'
扶桑豬籠草 Nepenthes 'Attractive Fuso'
紅燈豬籠草 Nepenthes 'Rebecca Soper'
葫蘆黑寶特豬籠草 Nepenthes 'ventricosa x robcantleyi'
綠豬籠草 Nepenthes 'Garden hybrid'
米蘭達豬籠草 Nepenthes 'Miranda' [4] 

豬籠草屬保護現狀

根據由各國簽訂的《瀕危野生動植物種國際貿易公約》,豬籠草屬於附錄Ⅱ中受保護的植物。豬籠草屬有多個瀕危甚至極危物種,其貿易可能會導致滅絕的危險。因此,公約上規定豬籠草是可以貿易,但必須先獲得公約許可證。
根據世界自然保護聯盟截止至2024年4月評估,豬籠草屬下級共有10個極危物種(CR)、14個瀕危物種(EN)、21個近危物種(VU)、1個低危/保護依賴物種(LR/cd)、1個近危或低危/近危物種(NT or LR/nt)、71個無危或低危/無危物種(LC or LR/lc)、5個數據缺乏物種(DD)。 [7] 

豬籠草屬主要價值

豬籠草擁有一個獨特的吸取營養的器官——捕蟲籠,因其可愛、獨特的外形深受盆栽市場偏愛,適合做吊盆裝飾家居。
豬籠草屬-馬來王豬籠草 圖1 豬籠草屬-馬來王豬籠草 圖1

豬籠草屬栽培技術

豬籠草屬栽培管理

盆栽生產標準:18釐米吊盆:高度為20~35cm 冠幅約15~20 cm ,上市週期夏季為12個月.
基質準備:以疏鬆、排水和通氣性好的品氏10~30mm規格的進口泥炭,將泥炭打碎加水拌勻,(加水的標準:加水拌勻後,手緊握一把泥炭,水從指縫中滲出)待上杯種植。
上盆苗的要求:選擇專業生產的優質種苗,苗高 5~6cm(帶基質), 冠幅5~7cm ,葉片數6~7片,無病蟲害 無枯葉、黃葉
上杯:對重新使用的舊盆,必須要用高錳酸鉀1000倍液浸泡半個小時以上,然後用清水沖洗,晾乾待用。大盆栽一般用口徑為 18cm規格盆子種植,種植時先在杯底墊2cm左右基質,再將篩苗移入杯中,小苗種植不宜過深,以平植株基部為宜;基質鬆緊適中,裝至杯子9分滿,2株/盆。
1、水肥管理
豬籠草對栽培介質的水份含量的要求並不高,豬籠草通常較不喜歡過度潮濕而不透氣的的栽培基質。生長期需經常噴水,每天需4~5次,來營造高濕度的環境。豬籠草可使用速溶的葉面肥,但絕對不可將非緩釋肥料直接施用到土中。食蟲植物比較不耐高濃度的肥料,肥料可用花多多平衡肥20-20-20,每半月澆一次3000倍水溶肥。
2、温度管理
晝夜温差對於豬籠草的生長很有幫助,季節的變化卻並不重要。冬天養護需要加温設備。
3、濕度管理
空氣濕度的高低是影響豬籠草是否能夠正常結出瓶子的關鍵,豬籠草不長籠子,大部分原因在於環境太過乾燥,指的是空氣的濕度太低。應保持濕度在75~85%,這樣籠子會生長的晶瑩剔透。濕度低於75%時,要噴霧加濕,長時間空氣濕度低於75%,籠子會枯萎。
4、光照管理
光照是養出巨大且鮮豔的捕蟲籠最重要的因素之一,豬籠草喜半陰,明亮的散光更適合豬籠草。夏季強光直射下,必須遮蔭,否則葉片易灼傷,直接影響葉籠的發育。但長期在陰暗的條件下,葉籠形成慢而小,籠面彩色暗淡。 使用遮陽網時,遮光率在50~80%的較適宜。如果是種植在塑料大棚中,最好使用透明的聚乙烯棚膜。

豬籠草屬病蟲害防治

加強管理,噴施10%抗菌劑1000倍液,噴灑均勻、全株周到。
由鐮刀菌侵入所致,有的致病力強,產生毒素侵害植株;有的致病力弱,只在有傷口或植物衰弱時才侵染。低温、澆水過多是主要誘因。 於發病初期,噴施50%立枯淨可濕性粉劑900倍液、50%根腐靈可濕性粉劑800倍液或80%多福鋅可濕性粉劑800倍液。
空氣乾燥,易引起薊馬危害,用啶蟲脒1500倍、萬靈3000倍、阿維吡蟲啉1500倍防治。

豬籠草屬異型異名

Anurosperma Hallier f. in Beih. Bot. Centralbl. 39(2): 162 (1921)
Bandura Adans. in Fam. Pl. 2: 75 (1763)
Phyllamphora Lour. in Fl. Cochinch.: 606 (1790) [6] 
參考資料