複製鏈接
請複製以下鏈接發送給好友

湯加語

(南島語系馬來—波利尼西亞語族)

鎖定
湯加語(英語:Tongan / 湯加語:Faka-Tonga),屬於南島語系馬來—波利尼西亞語族,主要用於湯加王國,亦使用於美屬薩摩亞、澳大利亞、加拿大、斐濟新西蘭紐埃、美國和瓦努阿圖,使用拉丁字母拼寫,基本語序為VSO(即語序為:謂主賓)。使用人口約10萬。
中文名
湯加語
外文名
lea fakatonga
使用國家
湯加王國
語    序
謂主賓
元音:
a [a]
e [e]/[ə]
i [i]
o [o]
u [u]
è [ɛ]
ò [ɔ]
輔音:
b [b]
d [d]
dy [dʲ]~[dʑ]/[ɟʝ]
f [f]
g [ɡ]
h [h]
k [k]
l [l]
m [m]
n [n]/[m]/[ŋ]
ng [ŋ]
ny [ɲ]
p [p]
r [r]
s [s]
sy [sʲ]~[ɕ]
t [t]
ty [tʲ]~[tɕ]/[cç]
w [w]
z [z]
顎音化:
ty [tʲ]→[tɕ]/[cç]
dy [dʲ]→[dʑ]/[ɟʝ]
sy [sʲ]→[ɕ]
ny [ɲ]
注意:
ty、dy、sy、ny讀[tɕ]、[dʑ]、[ɕ]、[ɲ]使用菲律賓塔加洛語
日本式羅馬字當中的ty、dy、sy、ny從[tʲ]、[dʲ]、[sʲ]、[ɲ]轉換[tɕ]、[dʑ]、[ɕ]、[ɲ]使用菲律賓的塔加洛語
湯加語日常用語
英語
湯加語
Talitali fiefia
Hello (General greeting)
Mālō e lelei (inf)
Mālō ‘etau lava (frm)
Fēfē hake? (sg)
Mo fēfē hake? (dl)
Mou fēfē hake? (tr)
Reply to 'How are you?'
Sai pē, mālō, fēfē koe?
Fuoloa 'e fepulingaki
Ko hai ho hingoa?
My name is ...
Ko hoku hingoa ko...
Where are you from?
Ko ho'o ha'u mei fe?
I'm from ...
Ko 'eku ha'u mei ...
Fiefia ke toe feiloaki mo koe
(Morning greeting)
Mālō tau ma‘u e pongipongi ni
Good day
Mālō e lelei
Mālō e laumalie (to a chief)
Mālō e lakoifua (to a monarch)
(Afternoon greeting)
Mālō tau ma‘u e ho‘ata ni
(Evening greeting)
Mālō tau ma‘u e efiafi ni
Po‘uli a
Mohe a
(Parting phrases)
‘Alu a (to sb going)
Faka’au ā (to sb going- vfrm)
Nofo ā (to sb staying)
Toki sio (see you later - inf)
Good luck!
Monū'ia
Cheers! Good Health!
(Toasts used when drinking)
Ofa atu!
Ma'u ha aho lelei
Bon appetit /
Have a nice meal
-
Bon voyage /
Have a good journey
-
I understand
‘Oku mahino kiate ‘au
‘ikai mahino
Please speak more slowly
Fakamolemole duku ho lea vave
Please say that again
Fakamolemole toe tala mai
Please write it down
Kataki ‘o tohi‘i mai
Do you speak English?
‘Oku ke lava ‘o lea faka-pālangi?
Do you speakTongan?
‘Oku ke lava ‘o lea faka-Tonga?
Yes, a little
(reply to 'Do you speak ...?')
‘Oku ou lea faka-Tonga si’isi’i pē
How do you say ... inTongan?
Ko e hā ‘a e le‘a faka-Tonga ki he ...?
Kātaki
Tulou
How much is this?
‘Oku fiha e?
Fija hono totongi?
Fakamolemole
Kātaki
Mālō
Mālō ‘aupito
Reply to thank you
‘Io mālō
Where's the toilet?
Ko fē ‘a e falemālōlō?
This gentleman will pay for everything
'E totongi kātoa 'ehe tamasi'i.
(>children & young people)
'E totongi kātoa 'ehe tangata.
(>married & middle aged people)
'E totongi kātoa 'ehe tangata'eiki.
(>the elderly)
This lady will pay for everything
'E totongi kātoa 'ehe tahine.
(>children & young people)
'E totongi kātoa 'ehe fefine.
(>married & middle aged people)
'E totongi kātoa 'ehe fine'eiki.
(>the elderly)
Would you like to dance with me?
Teke lava tauolunga mo au?
‘Oku ou ‘ofa ‘ia koe
-
Leave me alone!
-
Tokoni mai!
Fire!
Koe afi!
Tuku ia!
Call the police!
Teu ta ki he polise!
Christmas and New Year greetings
Kilisimasi fiefia mo ha ta'u fo'ou monū'ia
Easter greetings
Ma'u ha 'aho Pekia fiefia.
Birthday greetings
Ma'u ha 'aho fiefie
Ma'u ha 'aho fa'ele'i fiefia
One language is never enough
He'ikai fe'unga ke 'ilo ha lea 'e taha.
My hovercraft is full of eels
Why this phrase?
Hoku vakapuna tētē 'i 'olunga fono 'i he toke