複製鏈接
請複製以下鏈接發送給好友

軟甲綱

鎖定
軟甲綱(Malacostraca)為甲殼動物亞門中最高等的、形態結構最複雜的一。包含3個亞綱,4個總,其中擁有大量為人所熟知經濟物種、觀賞類,和剛剛被發現或還沒被發現的全新物種。
軟甲綱生物身體基本上保持蝦形,或縮短為蟹形。有些類羣頭部與胸部全部或大部分體節癒合,形成頭胸部,外被頭胸甲十足目磷蝦目,包被全部胸節;糠蝦目漣蟲目口足目,覆蓋部分胸節;葉蝦目,呈介殼形),形狀變化很大;有些類羣頭部僅與胸部第1節或前2節癒合,不構成明顯的頭胸甲(如等足目端足目山蝦目原足目等)。
中文名
軟甲綱
拉丁學名
Malacostraca
動物界
節肢動物門
亞    門
甲殼亞門
學    科
生物

軟甲綱動物學史

軟甲綱Malacostraca為甲殼總綱的第7大綱的軟甲亞綱,軟甲亞綱又分為14個目,其中最後一個目為十足目。 [1]  大多數分類系統把40200種軟甲綱動物歸入2個亞綱:葉蝦亞綱 Phyllocarida(狹甲月 Leptostraca)和真軟甲亞綱 Eumalacostraca。葉蝦類代表原始的類羣(5-8-7節加尾節)。真軟甲類的基本體制為5-8-6節加上尾節。但有的分類系統把掠蝦總目從真軟甲亞綱中分出來,提升為介乎葉蝦亞綱和自軟甲亞綱之間並列的一個亞綱―掠蝦亞綱Hoplocarida。 [2] 
軟甲綱
軟甲綱(5張)
本綱是甲殼動物最高等、形態結構最複雜的類,包括、蝦、蝦蛄等。身體蝦形,或縮短為蟹形。有些類羣頭部與胸部體節癒合,形成頭胸部,外被頭胸甲,形狀變化很大。 [3] 

軟甲綱形態特徵

軟甲綱動物身體的節數固定,分區明顯,一般是由20~21節組成。頭部5節,胸部8節,腹部6節,個別7節(葉蝦目)及1尾節(最末節為尾節),除葉蝦目外均無尾叉,除尾節外,其餘各節都有附肢1對。部分胸部體節與頭部合併,形成頭胸部,之間分界消失。第1觸角常為雙枝型。第2觸角外肢有時特化為鱗片,有時全缺。大顎多分化為切齒部和臼齒部,其間可能有帶齒的活動片(囊蝦總目),外側常有觸鬚。
與低等甲殼類的顯著區別是:它們的軀幹部附肢分化為兩類:胸肢8對,單枝或雙枝型,原肢2節,內肢一般分5節,外肢有或無,腹肢6對──多為雙枝型。兩性生殖孔都在胸部,雌孔在第6胸節,雄孔在第8胸節。頭部常有成對的複眼(有柄或無柄),少數種退化或全缺。發育過程中一般有幼體變態。剛孵化的幼體可能是無節幼體(如磷蝦目、對蝦類),或是溞狀幼體(如真蝦類、蟹),有些類羣者與成體相似,只是附肢可能少1或2對(如囊蝦類各目,部分淡水蝦蟹)。內部器官變化較大。一般前腸具有構造較複雜的胃,胃分賁門部和幽門部,內有脊、溝和許多小骨片。消化腺通常為肝胰臟,開口於幽門部。
軟甲綱
軟甲綱(4張)
口足目和葉蝦目的心臟自胸部延長到腹部,心孔數目多;其它各目心臟一般較短(在胸部),心孔數目少。自心臟向前和向後各有一支大動脈。

軟甲綱生活習性

軟甲綱生物主要為海生,少數棲於淡水,有些種類也有完全陸生(等足目)。
軟甲綱 軟甲綱
海生類型自潮間帶到深海底都有分佈,已知最大深度超過1萬米(端足目、等足目、漣蟲目)。大部種類為底棲型,部分為浮游型,棲息環境和生態特點有極大的差異。等足目的許多種營寄生生活。 [4] 

軟甲綱科學分類

軟甲綱 Malacostraca
葉蝦亞綱 Phyllocarida
狹甲目(葉蝦目)Leptostraca
葉蝦科 Nebaliidae
大葉蝦科 Nebaliopsidae
擬葉蝦科 Paranebaliidae
掠蝦亞綱 Hoplocarida
口足目 Stomatopoda
單盾亞目 Unipeltata
深海蝦蛄總科 Bathysquilloidea
深海蝦蛄科 Bathysquillidae
印度蝦蛄科 Indosquillidae
大趾蝦蛄總科 Gonodactyloidea
寬蝦蛄科 Alainosquillidae
半趾蝦蛄科 Hemisquillidae
大趾蝦蛄科 Gonodactylidae
齒趾蝦蛄科 Odontodactylidae
原趾蝦蛄科 Protosquillidae
假蝦蛄科 Pseudosquillidae
卓蝦蛄科 Takuidae
紅蝦蛄總科
紅蝦蛄科 Erythrosquillidae
琴蝦蛄總科 Lysiosquilloidea
冠蝦蛄科 Coronididae
琴蝦蛄科 Lysiosquillidae
小蝦蛄科 Nannosquillidae
方蝦蛄科 Tetrasquillidae
蝦蛄總科 Squilloidea
蝦蛄科 Squillidae
寬蝦蛄總科 Eurysquilloidea
寬蝦蛄科 Eurysquillidae
副蝦蛄總科 Parasquilloidea
副蝦蛄科 Parasquillidae
真軟甲亞綱 Eumalacostraca
合蝦總目(原蝦總目)Syncarida
山蝦目 Anaspidacea
山蝦科 Anaspididae
掘蝦科 Koonungidae
Psammaspidiae
Stygocarididae
地蝦目 Bathynellacea
地蝦科 Bathynellidae
擬地蝦科 Parabathynellidae
囊蝦總目 Peraeurida
洞蝦目 Spelaeogriphacea
洞蝦科 Spelaeogriphidae
温泉蝦目 Thermosbaenacea
Halosbaenidae
單顯科 Monodellidae
温泉蝦科 Thermosbaenidae
Tulumellidae
疣背糠蝦目 Lophogastrida
長橈糠蝦科 Eucopiidae
疣背糠蝦科 Lophogastridae
糠蝦目 Mysidacea
鱗眼糠蝦科 Lepidomysidae
糠蝦科 Mysidae
瓣眼糠蝦科 Petalophthalmidae
Stygiomysidae
混足目 Mictacea
Hirsutiidae
Mictocarididae
端足目 Amphipoda
鈎蝦亞目 Gammaridea
-
麥稈蟲亞目 Caprellidea
麥稈蟲下目 Caprellida
麥稈蟲總科 Caprelloiea
麥稈蟲科 Caprellidae
熱帶麥稈蟲總科 Phtisicoiea
熱帶麥稈蟲科 Phtisicidae
鯨蝨下目 Cyamida
鯨蝨科 Cyamidae
[蟲戎]亞目 Hyperiidea
箱體[蟲戎]下目 Physosomata
錐[蟲戎]總科 Scinoidea
-
小矛[蟲戎]總科 Lanceoloidea
-
箱頭[蟲戎]下目 Physocephalata
路[蟲戎]總科 Vibilioidea
-
慎[蟲戎]總科 Phronimoidea
-
擬狼[蟲戎]總科 Lycaeopsoidea
-
寬腿[蟲戎]總科 Platysceloidea
-
英高蟲亞目 Ingolfiellidea
-
等足目 Isopoda
坑水蝨亞目 Phreatoicidea
Amphisopodidae
Nichollsiidae
Phreatoicidae
Amphisopidae
Nichollsidae
Phreatoicopsidae
背尾水蝨亞目 Anthuridea
Antheluridae
Anthuridae
Hyssuridae
Paranthuridae
小角水蝨亞目 Microcerberidea
Microcerberidae
扇尾水蝨亞目 Flabellifera
Aegidae
Ancinidae
Anuropidae
Argathonidae
Bathynataliidae
Bathynomidae
Cirolanidae
Corallanidae
Cymothoidae
Excorallanidae
Hadromastacidae
Keuphyliidae
Limnoriidae
Phoratopodidae
Plakarthriidae
Serolidae
Sphaeromatidae
Tecticipitidae
Tridentellidae
Acanthaspidiidae
Antiasidae
Asellidae
Atlantasellidae
Dendrotiidae
Dendrotionidae
Desmosomatidae
Echinothambematidae
Eurycopidae
Gnathostenetroididae
Haplomunnidae
Haploniscidae
Ilyarachnidae
Ischnomesidae
Janirellidae
Janiridae
Abyssianiridae
Acanthomunnopsidae
Jaeropsididae
Janierellidae
Microsomatidae
Joeropsidae
Joeropsididae
Katianiridae
Macrostylidae
Mesosignidae
Microparasellidae
Mictosomatidae
Munnidae
Munnopsidae
Nannoniscidae
Paramunnidae
Pleurocopidae
Pleurogoniidae
Protallocoxidae
Protojaniridae
Pseudojaniridae
Pseudomesidae
Santiidae
Stenasellidae
Stenetriidae
Thambematidae
Vermectiadidae
大尾水蝨亞目 Calabozoida
Calabozoidae
瓣尾水蝨亞目 Valvifera
Amesopodidae
Arcturidae
Austrarcturellidae
Chaetiliidae
Holognathidae
Idoteidae
Pseudidotheidae
Xenarcturidae
甲蝨亞目 Epicaridea
Bopyridae
Cryptoniscidae
Dajidae
Entoniscidae
Hemioniscidae
潮蟲亞目 Oniscidea
瘤水蝨下目 Tylomorpha
瘤水蝨科 Tylidae
海蟑螂下目 Ligiamorpha
Actaeciidae
Armadillidae
球鼠婦科 Armadillidiidae
Balloniscidae
Bathytropidae
Berytoniscidae
Buddelundiellidae
Cylisticidae
Dubioniscidae
Eubelidae
Halophilosciidae
Hekelidae
Irmaosidae
海蟑螂科 Ligiidae
Mesoniscidae
Olibrinidae
潮蟲科 Oniscidae
Philosciidae
蟻蝨科 Platyarthridae
鼠婦科 Porcellionidae
Pseudarmadillidae
Pudeoniscidae
Rhyscotidae
Schoebliidae
Scleropactidae
Scyphacidae
Spelaeoniscidae
Stenoniscidae
Styloniscidae
Tendosphaeridae
Titaniidae
Trachelipodidae
毛潮蟲科 Trichoniscidae
Turanoniscidae
原足目(異足目)Tanaidacea
原足亞目 Tanaidomorpha
原足總科 Tanaoidea
-
副原足總科 Paratanaoidea
-
新原足亞目 Neotanaidomorpha
-
長尾蟲亞目 Apseudomorpha
-
漣蟲目 Cumacea
Bodotriidae
Ceratocumatidae
Diastylidae
Gynodiastylidae
Lampropidae
Leuconidae
小漣蟲科 Nannastacidae
Pseudocumatidae
真蝦總目 Eucarida
磷蝦目 Euphausiacea
深海磷蝦科 Bentheuphausiidae
磷蝦科 Euphausiidae
異蝦目 Amphionidacea
異蝦科 Amphionididae
十足目 Decapoda
枝鰓亞目
對蝦總科 Penaeoidea
芒蝦科 Aristeidae
深海芒蝦科 Benthesicymidae
對蝦科 Penaeidae
鉗指蝦科 Sicyoniidae
管鞭蝦科 Solenoceridae
櫻蝦總科
螢蝦科 Luciferidae
櫻蝦科 Sergestidae
腹胚亞目 Pleocyemata
儷蝦科 Spongicolidae
蝟蝦科 Stenopodidae
真蝦下目 Caridea
原蝦總科 Procaridoidea
原蝦科 Procarididae
鎧甲蝦總科
鎧甲蝦科 Galatheacarididae
玻璃蝦總科 Pasiphaeoidea
玻璃蝦科 Pasiphaeidae
刺蝦總科 Oplophoroidea
刺蝦科 Oplophoridae
匙指蝦總科 Atyoidea
匙指蝦科 Atyidae
臂蝦總科 Bresilioidea
Agostocarididae
Alvinocarididae
臂蝦科 Bresiliidae
圓趾蝦科 Disciadidae
Pseudochelidae
長足蝦總科 Nematocarcinoidea
背膝蝦科 Eugonatonotidae
長足蝦科 Nematocarcinidae
動額蝦科 Rhynchocinetidae
Xiphocarididae
剪足蝦總科 Psalidopodoidea
剪足蝦科 Psalidopodidae
棒指蝦總科 Stylodactyloidea
棒指蝦科 Stylodactylidae
彎背蝦總科 Campylonotoidea
深長臂蝦科
彎背蝦科 Campylonotidae
長臂蝦總科 Palaemonoidea
Anchistioididae
闊顎蝦科 Desmocarididae
Euryrhynchidae
葉顎蝦科 Gnathophyllidae
海星蝦科 Hymenoceridae
Kakaducarididae
長臂蝦科 Palaemonidae
Typhlocarididae
鼓蝦總科 Alpheoidea
鼓蝦科 Alpheidae
Barbouriidae
藻蝦科 Hippolytidae
長眼蝦科 Ogyrididae
異指蝦總科 Processoidea
異指蝦科 Processidae
長額蝦總科 Pandaloidea
長額蝦科 Pandalidae
小海蝦科 Thalassocarididae
寬背蝦總科 Physetocaridoidea
寬背蝦科 Physetocarididae
褐蝦總科 Crangonoidea
褐蝦科 Crangonidae
雕褐蝦科 Glyphocrangonidae
螯蝦下目 Astacidea
雕蝦總科 Glypheoidea
雕蝦科 Glypheidae
礁螯蝦總科 Enoplometopoidea [5] 
礁螯蝦科 Enoplometopidae
海螯蝦總科 Nephropoidea
海螯蝦科 Nephropidae
鋸指螯蝦科 Thaumastochelidae
正螯蝦總科 Astacoidea
正螯蝦科(蝲蛄科)Astacidae
螯蝦科 Cambaridae
副蝲蛄總科 Parastacoidea
副蝲蛄科 Parastacidae
海蛄蝦下目
海蛄蝦總科 Thalassinoidea
海蛄蝦科 Thalassinidae
玉蝦總科 Callianassoidea
玉蝦科 Callianassidae
擬玉蝦科 Callianideidae
Ctenochelidae
泥蝦科 Laomediidae
Thomassiniidae
螻蛄蝦科 Upogebiidae
軸鞭蝦總科 Axioidea
軸鞭蝦科 Axiidae
Calocarididae
Micheleidae
Strahlaxiidae
龍蝦下目 Palinura
拖鞋蝦總科 Eryonoidea
多鉗蝦科 Polychelidae
龍蝦總科 Palinuroidea
龍蝦科 Palinuridae
蟬蝦科 Scyllaridae
Synaxidae
異尾下目 Anomura
澳洲寄居蟹總科 Lomisoidea
澳洲寄居蟹科 Lomisidae
鎧甲蝦總科 Galatheoidea
輝蝦科 Aeglidae
柱臂蝦科 Chirostylidae
鎧甲蝦科 Galatheidae
瓷蟹科 Porcellanidae
蟬蟹總科 Hippoidea
管須蟹科 Albuneidae
蟬蟹科 Hippidae
寄居蟹總科 Paguroidea
陸寄居蟹科 Coenobitidae
活額寄居蟹科 Diogenidae
石蟹科 Lithodidae
寄居蟹科 Paguridae
擬寄居蟹科 Parapaguridae
守門寄居蟹科 Pylochelidae
短尾下目 Brachyura
綿蟹派 Dromiacea
人面綿蟹總科 Homolodromioidea
人面綿蟹科 Homolodromiidae
綿蟹總科 Dromioidea
綿蟹科 Dromiidae
絨毛蟹科 Dynomenidae
人面蟹總科 Homoloidea
人面蟹科 Homolidae
蛛形蟹科 Latreilliidae
Poupiniidae
真短尾派 Eubrachyura
蛙蟹亞派 Raninoida
蛙蟹總科 Raninoidea
蛙蟹科 Raninidae
Symethidae
圓關公蟹總科 Cyclodorippoidea
圓關公蟹科 Cyclodorippidae
刺額蟹科 Cymonomidae
葉鬼蟹科 Phyllotymolinidae
異孔亞派 Heterotremata
關公蟹總科 Dorippoidea
關公蟹科 Dorippidae
虎頭蟹科 Orithyiidae
饅頭蟹總科 Calappoidea
饅頭蟹科 Calappidae
肝蟹科 Hepatidae
玉蟹總科 Leucosioidea
玉蟹科 Leucosiidae
Matutidae
蜘蛛蟹總科 Majoidea
短突蟹科 Epialtidae
Inachidae
Inachoididae
蜘蛛蟹科 Majidae
寶石蟹科 Mithracidae
豆眼蟹科 Pisidae
Tychidae
膜殼蟹總科 Hymenosomatoidea
膜殼蟹科 Hymenosomatidae
菱蟹總科 Parthenopoidea
檐甲蟹科 Aethridae
Dariridae
Daldorfiidae
菱蟹科 Parthenopidae
幽靈蟹總科 Retroplumoidea
幽靈蟹科 Retroplumidae
黃道蟹總科 Cancroidea
近圓蟹科 Atelecyclidae
黃道蟹科 Cancridae
角螯蟹科 Cheiragonidae
假面蟹科 Corystidae
仿黃道蟹科 Pirimelidae
歡樂蟹科 Thiidae
梭子蟹總科 Portunoidea
巨神蟹科 Geryonidae
梭子蟹科 Portunidae
毛趾蟹科 Trichodactylidae
Bythograeoidea
Bythograeidae
扇蟹總科 Xanthoidea
瓢蟹科 Carpiliidae
隱蟹科 Eumedonidae
長腳蟹科 Goneplacidae
六足蟹科 Hexapodidae
哲蟹科 Menippidae
Panopeidae
毛刺蟹科 Pilumnidae
扁扇蟹科 Platyxanthidae
Pseudorhombilidae
梯形蟹科 Trapeziidae
扇蟹科 Xanthidae
Bellioidea
Belliidae
溪蟹總科 Potamoidea
管孔蟹科 Deckeniidae
Platythelphusidae
溪蟹科 Potamidae
非洲溪蟹科 Potamonautidae
擬束腹蟹總科 Pseudothelphusoidea
擬束腹蟹科 Pseudothelphusidae
陸溪蟹總科 Gecarcinucoidea
陸溪蟹科 Gecarcinucidae
束腹蟹科 Parathelphusidae
隱螯蟹總科 Cryptochiroidea
隱螯蟹科 Cryptochiridae
胸孔亞派 Thoracotrenmata
豆蟹總科 Pinnotheroidea
豆蟹科 Pinnotheridae
沙蟹總科 Ocypodoidea
猴面蟹科 Camptandriidae
和尚蟹科 Mictyridae
沙蟹科 Ocypodidae
絲足蟹科 Palicidae
方蟹總科 Grapsoidea
地蟹科 Gecarcinidae
Glyptograpsidae
方蟹科 Grapsidae
斜紋蟹科 Plagusiidae
相手蟹科 Sesarmidae
弓蟹科 Varunidae
參考資料
  • 1.    黃顯明,杜軍,龍治海編著,四川甲殼動物志,四川科技出版社,2006年8月,第232頁
  • 2.    宋大祥,楊思諒主編,河北動物志 甲殼類,河北科技出版社,2009.11,第361頁
  • 3.    科學數據庫-  .中國動物主題數據庫[引用日期2021-01-17]
  • 4.    李軍德,黃璐琦,曲曉波主編,中國藥用動物志 上 第2版,福建科學技術出版社,2013.06,第362頁
  • 5.    黃宗國,林茂主編. 中國海洋物種和圖集 上 中國海洋物種多樣性 下[M]. 北京:海洋出版社, 2012.05.799