-
僧伽羅語
(印歐語系的一種語言)
鎖定
僧伽羅語(සිංහල/Sinhala/Sinhalese),屬印歐語系-印度語族,和印度北部諸語言相近,是斯里蘭卡民主社會主義共和國主體民族僧伽羅族的語言,也是斯里蘭卡的主要官方語言。僧伽羅語形成於公元前六世紀。
斯里蘭卡除北方省以外的大部分地區都通用僧伽羅語。使用人口約1600萬。
- 中文名
- 僧伽羅語
- 外文名
- සිංහල/Sinhala/Sinhalese
- 語 系
- 印歐語系印度語族
- 分佈地區
- 斯里蘭卡
僧伽羅語歷史沿革
僧伽羅語形成於印度-雅利安人進入斯里蘭卡島的時期(公元前6世紀)。公元前3世紀,佛教傳到島上,僧伽羅語得到了豐富和發展。最初階段的僧伽羅語和普拉克利特語(古印度通俗語)相近,公元4世紀後才脱離古印度通俗語而獨立發展。僧伽羅語在13世紀進入近代階段。13世紀寫成的一部語法書《希達特桑格沃》為僧伽羅語語法奠定了基礎。僧伽羅語在發展過程中,受巴利語、梵語及泰米爾語的影響很深。有豐富的佛教文獻。
僧伽羅語最早用的文字是婆羅米字母,到7~8世紀才逐漸演變為僧伽羅體字母,一直沿用至今,自左而右書寫。這種環形的僧伽羅體字母和印度南部達羅毗荼諸語言的字母近似。已發現的最早文字是公元前3世紀的石刻銘文。純僧伽羅字母共36個,加上18個表示梵語語音的字母,共計54個。
僧伽羅語分佈地區
斯里蘭卡總人囗2167萬(2018年),僧伽羅族佔74.9%
[2]
,説僧伽羅語的人口約1600多萬人,絕大部分在斯里蘭卡。此外,在阿拉伯聯合酋長國、加拿大、馬爾代夫、新加坡和泰國也有部分人説僧伽羅語(約200萬人)。
僧伽羅語語言分類
僧伽羅語拼讀系統
僧伽羅語有18個元音,40個輔音。它是一種屈折型語言。名詞有性、數、格(9個格)的變化;動詞有時、態、體的變化,動詞原形都以navā結尾。僧伽羅語中有很大一部分巴利語和梵語詞語。16~18世紀,從葡萄牙語和荷蘭語中吸收了一些詞語,19世紀以來又從英語中吸收了大量詞語。元音分長短,輔音分清濁、送氣與不送氣,也沒有聲調的變化。現代僧伽羅語的口頭語和書面語有非常明顯的區別。
動詞時態變化(11種)
過態、過去態、過來態、一般態、正態、一般來態、來去態、來來態、人稱態、無時態
僧伽羅語語言文字
類型:元音附着字母(syllabic alphabet)
寫作方向:左到右。
當它們出現在一個音節的開頭時,元音被寫作獨立的字母。
僧伽羅字母的多輔音複合字母,只用於書寫梵語及巴利語。
僧伽羅語語言方言
僧伽羅語基本上沒有方言,古代馬爾代夫的語言可以看作是古僧伽羅語的一種方言,但後來這種方言發展成為一種獨立的語言──迪維希語。在現代僧伽羅語中,英語藉詞有不斷增多的趨勢。但英語中有個別詞語源自僧伽羅語,如tourmaline(電氣石)、beriberi(腳氣病)等。
僧伽羅語僧伽羅語日常用語
英語 | 僧伽羅語 |
---|---|
සාදරයෙන් පිලිගන්නවා(sadarayen piligannawa) | |
Hello (General greeting) | ආයුබෝවන්(āyubūvan) හලෝ (halō) |
කොහොමද?(kohomadha?) කොහොමද සැප සනීප?(kohomadha saepa sanīpa?) සැප සනීප කොහොමද?(saepa sanīpa kohomadha?) | |
Reply to 'How are you?' | හොඳින් ඉන්නවා(hondhin innavā) ඉස්තුති මම හොදින් ඉන්නවා(istuti mama hodin innava) |
හුඟක් කාලෙකින් දක්කෙ(hongak kālekin dakke) | |
ඔයාගේ නම මොකක්ද(oyāgē nama mokakda?) | |
My name is ... | මගේ නම ...(magē nama ...) |
Where are you from? | ඔබ කොහෙන්ද?(oba kohendha?) |
I'm from ... | මම ... වෙන්/යෙන්(mama ... ven/yen) |
ඔබ දැනගන්න ලැබිම සතුටක් (oba dhanagana lakēma sathutak) | |
(Morning greeting) | සුභ උදෑසනක්(subha udhāsanak) |
(Afternoon greeting) | සුභ දවාලක්(subha dhavalak) |
(Evening greeting) | සුභ සැන්දෑවක්(subha sandhavak) |
සුභ රාත්රියක්(subha rāhthriyak) | |
(Parting phrases) | ගිහිං එන්නම්(gihin ennam) - when leaving හරි, ගිහින් එන්න(hari, gihin enna) - reply to above මම යනවා(mama yanawā) = 'I'm going' හා(hā) - reply to above |
Good luck! | සුභ ගමන්!(sabha gaman) වාසනා වේවා!(vāsanā vēvvā!) mama obata suba pathami |
Cheers! Good Health! (Toasts used when drinking) | වාසනාවන්!(vāsatāvan) ඡය වේවා! (jaya vevā!) |
සුභ දවසක්(subha davasak) | |
Bon appetit / Have a nice meal | විනොදෙන් කන්න(vinoden kanna) |
Bon voyage / Have a good journey | සුභ ගමනක් වෙවා(subha gamanak vēvā) |
Do you understand? | තේරෙනවා ද(tērenavā da?) |
I understand | මට තේරුනා(mata tēruna) |
මට ඔබව තේරුම් ගන්නේ බැනැ (mata obava therum ganna baha) | |
Please speak more slowly | කරුණාකරල හෙමින් කියන්න (karunākarala hemin kiyanna) |
Please say that again | මට ඔබව තේරුමි ගන්නේ බැනැ (mata obava therum ganna baha) |
Please write it down | කරුණාකරල මට ඒක ලියලා දෙන්න පුළුවන්ද (karunākarala mata eka liyala dhenna puluvandha?) |
Do you speak English? | ඔබ ඉංග්රිසි කථා කරනවාද (oba ingreesi kathaa karanavadha?) |
Do you speakSinhala? | ඔබ සිංහල කථා කරනවාද (oba sinhala kathā karanavadha?) |
Yes, a little (reply to 'Do you speak ...?') | මට එය කියන්න පුළුවන් (maṭa eya kiyanna pūl̠ūvan) |
How do you say ... inSinhala? | ... කියන්නේ කොහොමද? (... kiyanne kohomadha?) |
සමාවෙන්න(samāvena) අචසර (avasara) -to priests | |
How much is this? | කීයද?(kiyeda?) කියද මේක?(kiyeda meka?) |
මට සමාවෙන්න (mata samāvenna) කණගාටුයි (kan'agāṭuuyi) | |
කරුණාකරල (karunakarala) | |
ඉස්තුති (istuti) බොහොම ස්තුතියි (bohoma stutiyi) | |
Reply to thank you | එකට කමක් නෑ (ehkata kamak na) |
Where's the toilet? | වැසිකිළිය කොහෙද තියෙන්නෙ (wasikiliya koheda thiyenne?) |
This gentleman will pay for everything | මේ කරුණාවන්න මහත්මයා හැමදේටම ගෙවයි (me karunawantha mahathmaya hamadetama gewai) |
This lady will pay for everything | මේ කරුණාවන්ත කාන්තාව හැමදේටම ගෙවයි (me karunawantha kanthawa hamadetama gewai) |
Would you like to dance with me? | ඔයා මාත් එක්ක පොඩ්ඩක් නටන්න කැමතිද? (oya math ekka poddak natanna kamathida?) |
මම ඔයාට ආදරෙයි (mama oyāṭa ādareyi) | |
ඉක්මනින් සනීප වෙන්න (ikmaning sanēpa wenna) | |
I'm lost | මට පාර වැරදිලා(mata pāra waradilla) මම අතරමං වෙලා(mama ataramang wella) |
Go away! | මෙතනින් යනවා (metanin yana!) |
Leave me alone! | කරුනකරල මට සනසිල්ලය් ඉන්න දෙන්න (karunakarala mata sanasillay inna denna) |
මට උදව් ඕන!(mata udaw ōna!) | |
Fire! | ගිනි ගන්නව!(gini gannawa!) |
නවතින්න! (navatinna!) | |
Call the police! | පොලිසිය කතා කරන්න (polisiya katā karanna!) |
Christmas and New Year greetings | සුභ නත්තලක් (subha natthalak) සුබ නව වසරක් වේවා (suba nava vasarak) |
Easter greetings | සුභ පාස්කුවක් (subha paskuwak) |
Birthday greetings | සුභ උපන් දිනයක් (subha upan dinayak) |
One language is never enough | එක භාෂාවක් දැනගෙන කවදාවන් මදි (eka bhāṣawak danagena kawadāwan madi) |
My hovercraft is full of eels Why this phrase? | මගේ වායු පා යානයේ ආඳන් පිරී ඇත (māgē vāyū pā yātayē āňdat pirī æta) - frm මගේ වායු පා යානෙ ආඳො පරීලා (magē vāyū pā yāte āňdā parīlā) - inf |
- 參考資料
-
- 1. BBC廣播僧伽羅語頻道 .BBC廣播.2013--09-25[引用日期2013-09-25]
- 2. 斯里蘭卡(僧伽羅人數量) .中國領事服務網-官方網站[引用日期2022-08-11]